Andrzej Wawryniuk – Po obu stronach Bugu. Relacje obrońców Ojczyzny z kampanii wrześniowej 1939 r.

Ze Wstępu: W Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie znajduje się niezwykle interesująca dokumentacja, obrazująca losy wojenne żołnierzy polskich walczących w początkach II wojny światowej na terenie Lubelszczyzny oraz w Brześciu i okolicach. Autorami relacji (z wyjątkiem pierwszej zamieszczonej w publikacji) są oficerowie młodsi – dowódcy najniższego szczebla, walczący na terenie obecnego województwa lubelskiego i pogranicza.

Relacje obrońców Rzeczypospolitej, dotychczas nigdzie niepublikowane, zasługują na szczególne potraktowanie i pieczołowitą analizę. Są nie tylko źródłem wiedzy o przebiegu służby, mobilizacji i działaniach wojennych, ale także często świadectwem heroizmu – czy to ich autorów, czy to podległych im żołnierzy. Odręcznie spisane czekały na opracowanie. Wydobycie ich z pożółkłych tomów akt jest powinnością historyka. Stanowią bowiem bezcenne, nieskażone świadectwo wydarzeń, z upływem lat coraz mniej znanych, chociażby dlatego, że ich bohaterowie odchodzą na wieczną służbę. To między innymi z tego powodu, ale także dla oddania należnych im honorów, powstało niniejsze opracowanie. Niech będzie inspiracją dla podobnych prac, ale przede wszystkim wspomnieniem o tych, którzy w 1939 r., nie bacząc na przeważające siły wroga, brak amunicji a nierzadko i nieudolność kadry dowódczej, walcząc często w rozproszeniu, przelewali krew, wierząc w skuteczność obrony Ojczyzny.

Publikacja zawiera kilkanaście wspomnień. Otwiera je fragment raportu ppłk. Jana Maliszewskiego, dowódcy 35 pułku piechoty. W dalszej części pracy znajdują się relacje żołnierskiej służby: podch. rez. piech. Jerzego Żyłki, por. Bohdana Olszewskiego, ppor. rez. Antoniego Sikiewicza, por. sł. st. Jerzy Słonimskiego, por. rez. Leona Aleksandra Głuchowskiego, por. sł. st. Czesława Suleja, por. sł. st. Zygmunta Sachowicza, ppor. rez. Edmunda Maurycego Goldbruma, kpt. Stanisława Mielcarka, ppor. Pawła Malkiewicza.

Autorów przytaczanych relacji łączy miejsce zamieszkania lub teren działań wojskowych. To obecne Lubelszczyzna i Południowe Podlasie oraz ich najbliższe okolice nadbużańskie, w tym Brześć – obecnie na Białorusi, a w dniu wybuchu II wojny światowej – w województwie poleskim II Rzeczypospolitej.

Opracowanie nie ma podobnych w literaturze dotyczącej pierwszych tygodni II wojny światowej. Jedynie nieliczne zajmują się szczegółowymi przekazami żołnierzy, skupiając się jednak na relacjach oficerów starszych, przedstawiających wydarzenia z pozycji dowódcy batalionu, pułku lub dywizji.

Opisy zamieszczone w opracowaniu są na tyle interesujące, że mogą być doskonałym źródłem dla dalszych badań naukowych. Niewykluczone, że wśród czytelników będą również i tacy, którzy w prezentowanych tekstach odnajdą losy swych przodków. Należy też mieć nadzieję, że dzięki doskonałej narracji, poszczególne fragmenty książki mogą również stanowić ciekawą literaturę faktu dla tych czytelników, którzy interesują się historią wojenną.

Z Zakończenia: (…) Z żołnierskich relacji wyłania się także chaos w koordynacji działań mniejszych jednostek. Liczne są wzmianki o braku jakiejkolwiek łączności na zapleczu frontu, co często prowadziło do nieuniknionej niewoli. Jest przy tym dość ważne, że żaden z autorów przytaczanych przekazów, będących przecież dowódcami, nie wiedział o braku wsparcia dla Polski ze strony zobowiązanych umowami Francji i Anglii. Nie docierały do nich na czas informacje o ataku Armii Czerwonej na Polskę, o grasujących na Kresach Wschodnich bandach, uderzających na mniejsze oddziały i pojedynczych żołnierzy.


Autor: Andrzej Wawryniuk
Tytuł: Po obu stronach Bugu. Relacje obrońców Ojczyzny z kampanii wrześniowej 1939 r.
ISBN 978-83-63600-10-5
Wydawnictwo Multiprof

KUP KSIĄŻKĘ https://allegro.pl/oferta/po-obu-stronach-bugu-andrzej-wawryniuk-10517886394


NOWOŚCI WYDAWNICZE. Czy wiemy wszystko o Kościuszce?

Wydaje się, że losy bohaterów narodowych zbadane są na wylot i trudno o jakiekolwiek nowe ustalenia. Dotyczy to zwłaszcza postaci tak wybitnych, jak przywódca Insurekcji, któremu dr hab. Andrzej Wawryniuk, prof. PWSZ w Chełmie, poświęca książkę pt. Droga do chwały. Młodość i krąg rodzinny Tadeusza Kościuszki. Bazując na źródłach, często nieprzytaczanych w żadnych innych opracowaniach, szuka (i znajduje) odpowiedzi na pytania dotyczące dzieciństwa i młodości bohatera narodów polskiego i amerykańskiego. Jak czytamy we wstępie monografii, koncentruje się ona na życiu bohatera od urodzenia do okresu młodzieńczego, jedynie w kilku przypadkach wykraczając poza tę umowną cezurę. Skąd skupienie na tym okresie? Przede wszystkim – zamiar przedstawienia jak największego zbioru źródeł historycznych, w tym wielu rękopisów Kościuszki. Dokumenty te rozproszone są w wielu archiwach i znaczna ich część nie doczekała się wcześniejszego opracowania. Część tych dokumentów pozwoliła na przykład na rozprawienie się z nieprawdziwą informacją o miejscu urodzenia Tadeusza i definitywne ustalenie czy była to Mereczowszczyzna, czy jednak Siechnowicze, gdyż we wcześniejszym okresie, a więc bliższym prawdy, jako miejsce urodzenia Kościuszki zawsze podawano Siechnowicze (…) Mereczowszczyzna jako miejsce urodzenia Tadeusza Kościuszki pojawiła się dopiero w 1822 r.
Zagrożenie koronawirusem sprawiło, że – przynajmniej na razie – autor zmuszony jest zrezygnować z tradycyjnego spotkania z czytelnikami i osobistego przedstawienia książki. Od czego jednak Internet? Oto bowiem Stowarzyszenie Inżynierów Polskich w Kanadzie, jako główny organizator, Wydział Bezpieczeństwa, Logistyki i Zarządzania Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie, a także Centrum Badań Naukowych Instytutu Kultury Regionalnej i Badań Literackich im. Franciszka Karpińskiego w Siedlcach zapraszają na dyskusję wokół książki Andrzeja Wawryniuka Droga do chwały. Młodość i krąg rodzinny Tadeusza Kościuszki, która odbędzie się 13 lutego 2021 r. o godz. 20.00 na platformie Gmail Meet (meet.google.com/kfi-zfsv-dpw). Patronatem honorowym wydarzenie objęli: ks. bp dr Wiesław Lechowicz – delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej oraz senator prof. dr hab. Józef Zając. Spotkanie otworzy i dyskusję prowadzić będzie prezes Stowarzyszenia Inżynierów Polskich w Kanadzie mgr inż. Kazimierz Babiarz. Wystąpienia – obok autora książki – przedstawią: dr hab. Adam Ostanek, prof. WAT Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie, ks. dr Piotr Jaworski – Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, prof. dr inż. Jerzy Bulik – Stowarzyszenie Inżynierów Polskich w Kanadzie.

O Autorze: Dr hab. Andrzej Antoni Wawryniuk, profesor PWSZ w Chełmie. W latach 2006-2017 profesor w Katedrze Krajoznawstwa i Stosunków Międzynarodowych Wschodnioeuropejskiego Uniwersytetu Narodowego im. Łesi Ukrainki w Łucku. Publikuje w polskich, ukraińskich, mołdawskich, litewskich, niemieckich, rosyjskich, kanadyjskich, amerykańskich, rumuńskich i południowoafrykańskich wydawnictwach naukowych. Specjalista szeroko rozumianej tematyki granicy wschodniej II Rzeczypospolitej, stosunków polsko-radzieckich w latach 1944-1952, współpracy polsko-ukraińskiej oraz historii regionu nadbużańskiego. W dorobku naukowym ma ponad 200 publikacji, w tym 35 monografii.

Andrzej Wawryniuk
Droga do chwały. Młodość i krąg rodzinny Tadeusza Kościuszki
ISBN 978-83-956345-6-7
Skład i łamanie: MULTIPROF Krzysztof Kowalczyk.
Nakład w dyspozycji Autora (wyczerpany).